Ο χρόνος είναι ο χειρότερος γιατρός

Quand on aime on a toujours vingt ans

Η διάβαση του Πάθους

Διάβασα το "Πάθος Χιλιάδες Φορές" της Ζυράννας Ζατέλη.

Το διάβασα με την πειθαρχία του παλιού φανατικού αναγνώστη της συγγραφέως, γι'αυτό πριν αρχίσω το νέο βιβλίο ξαναδιάβασα το πρώτο μέρος της τριλογίας Με το παράξενο όνομα Ραμάνθις Ερέβους, με τίτλο "Ο Θάνατος Ήρθε Τελευταίος". Παίζοντας με τον τρόπο μου το παιχνίδι της, ήθελα να πειθαρχήσω στην δομημένη μυθιστορηματική γραφή της σαν έτοιμη.

Ταυτόχρονα κατανάλωνα αναφορές και συντεύξεις της συγγραφέως στον τύπο (εδώ, εδώ, εδώ) και φυσικά τις γνώμες των φίλων (εδώ, εδώ).

Η ανάγνωση του βιβλίου, η διάβασή του, ήταν για μένα απολύτως απολαυστική. Η Ζατέλη είναι αληθινή μαστόρισσα του λόγου. Αγαπά την πλοκή αλλά είναι ερωτευμένη με τις λέξεις (και με τα ανείπωτα) κι αυτό νομίζω ότι αντικατοπτρίζεται σε αυτό το βιβλίο της περισσότερο από ό,τι στα προηγούμενα. Η Ζ.Ζ. ασχολείται σοβαρά με τις λέξεις, τη γοητεία τους, τη γεύση τους. Τις γυρνάει μέσα στο στόμα της και μετά αποφασίζει να παίξει με το ρυθμό της πρότασης, της φράσης, αποφασίζει να αρθρώσει.

Όλα αυτά τα γοητευτικά ωστόσο ενίοτε υπερτερούν της περιπέτειας, της εξέλιξης του μύθου και εδώ ίσως να είναι το σημείο που το βιβλίο χωλαίνει και δυσκολεύει τη διάβασή του. Κι είναι παράξενο αυτό, γιατί η συγγραφέας σε αφήνει πολύ καλά να καταλάβεις ότι καθόλου δεν της λείπουν οι ιστορίες και μάλιστα οι "μπορχικές". Χιλιάδες τέτοιες μικροιστορίες κινούνται μέσα στο βιβλίο σε σύντομες αναφορές. Ας πούμε, ξαφνικά, σχεδόν επιδεικτικά, βλέπεις μπροστά σου τη συγγραφέα να ανοίγει το τεφτεράκι της και να κατακλύζει τρεις σελίδες με οκτώ τέτοιες συναρπαστικές ιστορίες (σ. 605-8).

Καταλήγω επομένως ότι το βιβλίο έτσι όπως είναι γραμμένο αποτελεί μιά επιλεγμένη στάση, είναι ένας εσκεμμένος τρόπος. Και ο τρόπος αυτός, όπως σωστά επισήμανε ο Ν. Μπακουνάκης εξυπηρετεί το μύθο που διατρέχει το βιβλίο. Ο τρόπος είναι ο μύθος.

Δεν θα προσποιηθώ ότι μου άρεσαν όλα τα σημεία του βιβλίου. Με όσους αγαπάμε είμαστε αυστηροί (ή μήπως όχι;). Καθώς το διάβαινα σκεφτόμουν πολύ συχνά ότι από το βιβλίο λείπει ο επιμελητής. Βέβαια στην Ελλάδα, εξ όσων λίγων γνωρίζω από την εκδοτική διαδικασία, δεν υφίσταται τέτοιος ρόλος για τη μυθιστοριογραφία και πάντως σίγουρα όχι για τόσο φτασμένους συγγραφείς. Από την άλλη αισθανόμουν ότι χρειαζόταν κάποιος να επισημάνει τις όποιες λίγες αδυναμίες του βιβλίου, λίγα σημεία να διευκρινιστούν, κάποιες αφηγήσεις να συντομευθούν και ορισμένα εμβόλιμα κομμάτια να απορριφθούν γιατί έδιναν την εντύπωση ξένου σώματος.

Ίσως η σχεδόν ψυχαναγκαστικά προαποφασισμένη έκταση του βιβλίου να αποτελεί λανθασμένη επιλογή. Δεν ξέρω. Μπορεί σε όσα γράφω να κάνω λάθος. Διαβάζω με το αίσθημα κι όχι με το μάτι του ειδικού.

Ένα τελευταίο μου σχόλιο αφορά τον τρόπο που καταναλώνεται το βιβλίο στον τύπο. Έχω μεγάλο παράπονο από τους δημοσιογράφους που παίρνουν συνέντευξη από τη συγγραφέα χωρίς να έχουν διαβάσει το βιβλίο. Το ξεφύλλισμα δεν αρκεί. Οι ερωτήσεις μου δεν απαντώνται όσο κι αν τις αναζητώ.

Αναρωτιέμαι, ας πούμε, αν η Ζ.Ζ. είχε προαποφασίσει το περιεχόμενο των βιβλίων της τριλογίας ήδη όταν ξεκίνησε τη συγγραφή του πρώτου. Κι αν ναι, άλλαξε κάτι στην πορεία και γιατί;

Η δική μου αίσθηση είναι ότι τέτοιες αλλαγές υπάρχουν. Τις ανιχνεύω (κι εδώ βοήθησε βέβαια η επανάληψη της ανάγνωσης του πρώτου τόμου) στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι ήρωες, π.χ. η Ελένη. Ή στην έλλειψη όποιας αναφοράς στον πρώτο τόμο στην διέπουσα τον δεύτερο σχέση της Λεύκας με τον Ντάφκο.

Αναρωτιέμαι ακόμη γιατί δεν είναι παρούσα η Ζήνα στο δείπνο των ξενιτεμένων και νεκραναστημένων. Νόμιζα ότι παρευρισκόταν σιωπηλή χάρη σε μιά αναφορά στη σελ. 27, αλλά σε άλλο σημείο αργότερα διευκρινίζεται η απουσία της.

Τέλος πάντων. Δεν ξέρω τι νόημα έχει όλο αυτό που μόλις έγραψα, γι'αυτό σταματώ εδώ.

BONUS TRACKS

Ρεπορτάζ από την κουζίνα μου

One of the strangest medical mysteries the doctors are trying to solve ...... so unrelenting ....... food must be kept under lock and key -and that includes other peoples food! ....... no exaggeration, no metaphor .......... how often is food on your mind?
no cure?

(via mandalariangirl on flickr)

(via)

Kεφαλή γυναικείου Αιγυπτιακού αγάλματος, ασβεστόλιθος, Νέο Βασίλειο (1500-1050 π.Χ.), Field Museum, Chicago

ή αλλιώς

(για να κλέψω ένα σχόλιο)

Michael Jackson down to the nose!

περισσότερα εδώ

Remember the time?

Ο Βίνι Πουχ ζει σε ένα δάσος της Ρωσίας.

Πολύ μακριά από την τυποποιημένη Disneyική εικόνα του, ίσως πιό μακριά κι από την φαντασία του δημιουργού του.

Μιά άφιξη που υπερασπίζει τις αναλλοίωτες διαχρονικές αξίες. Ίσως το πιό ενδιαφέρον δελτίο τύπου της χρονιάς.

Ποιάς χρονιάς όμως;

Ο Putin στο Brokeback Μountain ΙΙ? Αμετανόητος Madonna fan? Το νέο ανερχόμενο gay icon ή απλώς the czar-boro man?

On ne peut pas avoir vingt ans toute sa vie