Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2011

A good approximation

Προσπαθώ να καταγράψω ένα μέρος από αυτά που σκέφτομαι αυτό τον καιρό, αλλά περιέργως δεν μπορώ. Νιώθω όπως στα όνειρα που θέλεις να ουρλιάξεις μα δεν βγαίνει φωνή. Κι επιπλέον αισθάνομαι ότι ακούω γύρω μου τόσους άλλους να ουρλιάζουν, τόσες άλλες φωνές που καταφέρνουν εκείνες να βρουν το δρόμο τους στις λέξεις, που αναρωτιέμαι τί νόημα έχει να προσθέσω τις κοινοτοπίες μου σε όλο αυτό το βόμβο. 



Στην πίσω βεράντα άνθισε ένα μικρό ρόδινο κυκλάμινο. Όχι από αυτά τα ρωμαλέα του εμπορίου, αλλά από εκείνα της φύσης, τα μικρούλικα. Είχε φέρει ο Θ. τις ρίζες του από τη Χίο τότε που έκανε εκεί φαντάρος (βάλε οπωσδήποτε 15 χρόνια πριν), μετά το έφερε από το πατρικό του στο σπίτι μας, για χρόνια δεν άνθιζε, πότε-πότε μόνο έβγαζε κανένα φυλλαράκι. Μα δεν μου έκανε καρδιά να πετάξω τις ρίζες. Τις έβαλα μαζί με μιά φτέρη στην ίδια γλάστρα, κι ως φαίνεται κάνανε χωριό οι δυό τους και μέσα από τα φύλλα της φτέρης (κακοπαθημένη κι αυτή) ξεπήδησε το λουλουδάκι μας.

 

Η θεία μου πέθανε τελικά. Αιτία θανάτου: δεν άντεξε άλλο να ζει. Εσωτερίκευσε το άγχος και τη στενοχώρια της κι έτσι, σχεδόν νομοτελειακά, δεν είχε άλλο δρόμο να βαδίσει. Αυτό που μου έκανε περισσότερο εντύπωση είναι πώς έγινε κι άφησε πίσω της τον για πάνω από 50 χρόνια αγαπημένο σύντροφό της, τον "αντρούλη" της. Έλεγε βέβαια πάντοτε, μισο-αστεία μισο-εγωιστικά, ότι ήθελε να φύγει πρώτη.


Οι δυό τους υπήρξαν για μένα πάντα το ιδανικό ζευγάρι. Ακόμη κι όταν ψευτομάλωναν φαινόταν πόσο πολύ ερωτευμένοι ήταν. Θυμάμαι σαν παιδί πόσο τους παρατηρούσα και μεγαλώνοντας πόσο πολύ ευχόμουν να αποκτήσω αυτό που είχαν. Έμοιαζαν εξωπραγματικοί μα ήταν αληθινοί, απτοί, καθημερινοί άνθρωποι. Με έκαναν να πιστεύω στο μεγάλο έρωτα, στην βαθιά αγάπη, στην πολύχρονη σχέση.
Την πρώτη στιγμή που κράτησα στο χέρι μου το χέρι του Θ. παρατήρησα ότι έμοιαζε με το χέρι του θείου μου και το θεώρησα καλό σημάδι.
Τώρα που σκέφτομαι τον θείο μου μόνο του, μπαίνοντας έστω για ένα λεπτό στη θέση του, τρομοκρατούμαι με το απύθμενο βάθος της μοναξιάς που θα νιώθει.


Εξακολουθώ να ασχολούμαι όποτε έχω λίγο χρόνο με το μεγάλο μου παζλ. Το πάνω αριστερό γωνιαίο κομμάτι εξακολουθεί να λείπει. Ένα κομμάτι πράσινος ουρανός.
Θυμήθηκα όμως κάτι. Προ καιρού σε έναν περίπατο μάζεψα από κάτω ένα μικρό κομμάτι από παζλ. Είναι μονόχρωμο, έντονα γαλάζιο, πιθανότατα κι αυτό ένα κομμάτι ουρανός.
Το γαλάζιο κομμάτι δεν ταιριάζει βέβαια στο δικό μου παζλ, μα καθώς το σκέφτομαι τώρα με έναν τρόπο δεν θα έπρεπε να παραπονιέμαι. Έχασα ένα κομμάτι ουρανό και βρήκα ένα άλλο.


 
Δεν ξέρω γιατί μάζεψα εκείνο το κομμάτι τότε. Ίσως για τον ίδιο λόγο που καμιά φορά μαζεύω αν βρω σπασμένα κομμάτια από πορσελάνινα πιάτα ή πλακάκια. Έχουν μιά γοητεία από μόνα τους, όσο κι αν είναι τελικά το μέρος ενός όλου που δεν θα συμπληρωθεί ξανά ποτέ.

Παρεμπιπτόντως ανακάλυψα ότι μπορεί κανείς να παραγγείλει στον "γιατρό των παζλ" ένα καινούργιο κομμάτι για να αντικαταστήσει το χαμένο. Ωστόσο κι ο ίδιος ο γιατρός ομολογεί: "Your hand-made replacement jigsaw puzzle piece will be a good approximation of the original missing piece".



Αύριο ο Θ. γυρνάει από την Κρήτη. Τρεις μέρες μακριά. Μέχρι να τον δω στο αεροδρόμιο θα προσποιούμαι ότι όλα είναι καλά, ενώ στην πραγματικότητα θα χρειάζομαι επειγόντως μιά καλή απόψυξη.


 
******
Οι φωτογραφίες της ανάρτησης προέρχονται από την Αυστραλοασιατική Αποστολή στην Ανταρκτική (1911-1914) που δημοσιεύονται εδώ.


Τρίτη 11 Οκτωβρίου 2011

Το χαμένο κομμάτι

Η θεία μου εδώ και δυό βδομάδες διασωληνωμένη σε μιά εντατική. Παρακαλώ εγωιστικά να μην πεθάνει και πάρει μαζί της τις αναμνήσεις των γιορτών στο σπίτι της στο Χαϊδάρι. Να μην πάρει μαζί της ένα μεγάλο κομμάτι της παιδικής μου ηλικίας τη δεκαετία του '70. Παρακαλώ να σηκωθεί και να πιούμε μαζί ένα ολόκληρο μπουκάλι σκούρο κόκκινο βερμούτ. Να πάνε κάτω τα φαρμάκια.


Lollipops (1910)

Ο Pascal γράφει πώς "ποτέ δεν είναι αργά για ευτυχισμένα παιδικά χρόνια".
Δεν ξέρω αν έχει δίκιο. Ξέρω πώς το πίστεψα αυτό διακαώς για μιά μεγάλη περίοδο της ζωής μου -ψέμματα, ακόμη το πιστεύω και διαρκώς πασχίζω να ζήσω αυτή την περίφημη ευτυχισμένη παιδική ηλικία. Ίσως να αξίζει η προσπάθεια, ίσως αυτή η ίδια η προσπάθεια να γίνεται στο τέλος η ευτυχισμένη παιδική ηλικία, αν δεν σταματήσεις ποτέ να προσπαθείς και αν καταφέρεις τελικά να πείσεις πρώτον απ'όλους τον εαυτό σου.
Μα μερικές φορές κουράζεσαι να προσπαθείς και αισθάνεσαι ότι ούτε τον εαυτό σου δεν μπορείς να πείσεις.


Mother and Child (1903)

Η μαμά μου μού φέρνει ένα πακέτο με τα μωρουδιακά μου ρούχα. Το πρώτο μου φόρεμα είναι ένα άσπρο φόρεμα με ροζ κεντημένα λουλουδάκια στο στήθος. Αυτός ο άνθρωπος που χώραγε εκεί μέσα ήμουν εγώ.
Γιατί με συγκινεί αυτή η απλώς λογική διαπίστωση ότι κάποτε χωρούσα εκεί μέσα; Τίνος είναι αυτό το μωρό;

Μεγαλώνοντας έβλεπα ότι στη ζωή μου δεν είχα άλλο δρόμο, δεν είχα άλλο τρόπο από το να προσπαθώ να είμαι καλύτερη, ευσυνείδητη, μελετηρή, εργατική. Πίστευα ότι για ανθρώπους "σαν εμένα" δεν υπήρχε άλλη οδός από την αριστεία και την ελπίδα ότι αυτή θα ανταμειφθεί. Θυμάμαι σκεφτόμουν ότι είναι λογικό όλοι να θέλουν στη δουλειά τους τον καλύτερο, τον πιό εργατικό -αν είσαι αρκετά καλός έχεις ελπίδα να βρεις δουλειά και να την κρατήσεις -παρά τις αντιξοότητες, τους νεποτισμούς και την έλλειψη κατάλληλης "υποστήριξης"- γιατί "όλοι θέλουν να κάνουν τη δουλειά τους".


The Picture Book (1903)


Νομίζω ότι περισσότερο απ'όλα με φοβίζει η σκέψη ότι το φαινομενικά αλάνθαστο λογικό μου επιχείρημα καταρρέει. Στη ζωή εδώ, πιά, δεν επιβιώνουν οι εργατικοί, οι μελετηροί, οι άριστοι. Δεν επιβιώνουν οι βιοποριστές. Αυτούς το σύστημα μπορεί πλέον να τους απορρίψει, να τους αποβάλει.
Θα επιβιώσουν, είναι σαφές, όσοι έχουν ήδη εξασφαλίσει τον βιοπορισμό τους.
Τί θα απογίνουμε εμείς;

Εδώ και καιρό φτιάχνω ένα μεγάλο παζλ. Μιά χειμωνιάτικη σκηνή του Brueghel.
Λίγο καιρό αφού το ξεκίνησα διαπίστωσα ότι είχα χάσει το πάνω αριστερό γωνιακό κομμάτι του παζλ. Στην αρχή ήλπιζα ότι θα το βρω, μα κάποια στιγμή βεβαιώθηκα πώς το κομμάτι εκείνο λείπει.
Αναρωτιέμαι αν άλλος στη θέση μου θα σταματούσε να φτιάχνει το παζλ.
Εγώ συνεχίζω -κι ας μην ελπίζω πιά πώς το κομμάτι θα βρεθεί.


Blessed Art Thou Among Women (1899)


Οι φωτογραφίες της ανάρτησης είναι της Gertrude Käsebier.